ABD’de Cumhuriyetçi adaylardan ilk tartışmada ağır ifadeler; ‘ChatGPT gibi konuşuyor’, ‘çaylak’
Donald Trump, hakkındaki dört suç iddianamesine rağmen Cumhuriyetçi seçmenler arasında açık ara favori olmaya devam ediyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nde Cumhuriyetçi Partili sekiz aday, 2024 başkanlık seçimleri öncesi, eski Başkan Donald Trump’ın olmadığı bir ortamda ilk münazaralarını gerçekleştirdi.
Trump ise, adayların kıyasıya mücadele ettiği, önceden kaydedilen münazara ile dalga geçti.
Uzmanlar, iki saat süren hararetli tartışmanın, adayların Trump’ı zirvedeki yerinden etmeye çalışırken karşılaştıkları zorluklara dair bir fikir verdiği değerlendirmesinde bulundu.
Eski başkan sıra dışı bir adım atarak tartışmaya katılmadı, rakipleri ise en uygun alternatif olarak öne çıkmak için birbirlerine yönelik sert ifadeler kullandı.
Bu arada Iowa’daki ilk Cumhuriyetçi başkan aday adaylığı yarışına daha 5 ay ve seçimlere de 14 aydan fazla bir süre bulunuyor.
Florida Valisi Ron DeSantis, Trump’ın çok gerisinde olmasına rağmen anketlerde sürekli ikinci sırada yer alırken, Fox News’te yayınlanan tartışmanın en ateşli anlarının odağında teknoloji girişimcisi ve siyasette ‘acemi’ olarak görülen 38 yaşındaki Vivek Ramaswamy vardı.
Anketlerde yükselişte olan ateşli Trump savunucusu Ramaswamy, kendisini DeSantis’ten daha büyük bir tehdit olarak gören, deneyimli rakiplerinden gelen yoğun tepkiyle karşı karşıya kaldı.
Eski Başkan Yardımcısı Mike Pence “Bir çaylağı getirmemize gerek yok” derken, eski New Jersey Valisi Chris Christie, Ramaswamy’yi yapay zekaya atıfta bulunarak “ChatGPT gibi” konuşmakla suçladı.
Kendi statüsünü ‘dışarıdan biri’ olarak tanımlayan Ramaswamy, sahnedeki diğer herkesi “satın alınmış ve (ücreti) ödenmiş” şeklinde nitelendirdi.
DeSantis’i de şirketlerden ve bireylerden sınırsız para toplayan bağımsız siyasi eylem komitelerine atıfla bir “süper PAC kuklası” olmakla suçladı.
Ayrıca Ukrayna-Rusya savaşı konusunda en izolasyonist pozisyonu alarak bunun ABD için bir öncelik olmadığını savundu ve Ukrayna’ya askeri yardımı sona erdireceğini söyledi. Bu da eski Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Nikki Haley’in sert tepkisini çekti.
Tartışma, anketlerde ikinci sıradaki DeSantis için potansiyel olarak önemli bir an olarak görülüyordu.
Trump açık ara önde
Hakkındaki dört suç iddianamesine rağmen Cumhuriyetçi seçmenler arasında açık ara favori olmaya devam eden Trump, münazara başlamadan dakikalar önce internette yayınlanmaya başlayan muhafazakar yorumcu Tucker Carlson ile röportaj yapmak için bu etkinliğe katılmamayı tercih etti.
46 dakika süren röportaj eski adıyla Twitter olan X platformunda yaklaşık 74 milyon kişi tarafından izlendi.
Trump, Carlson tarafından yöneltilen ABD’de bir iç savaşın yaklaşıp yaklaşmadığı gibi sorulara doğrudan yanıt vermeyi reddetti.
Bunun yerine, 2020 seçimlerini kazandığına dair iddialar, göçmenlik kontrolleri ve Başkan Joe Biden ile bazı Cumhuriyetçi rakiplerine yönelik hakaretler gibi temaları kullandı.
Trump, Carlson’a “Orada bir, iki saat, her ne olacaksa, oturup başkan adayı bile olmaması gereken insanlar ve bana hiç de dostça davranmayan bir kanal tarafından taciz mi edileceğim?” diye neden münazaraya katılmadığının yanıtını verdi.
Tartışma, Trump’ın eyaletteki seçim kaybını tersine çevirmeye çalıştığı suçlamalarla yüzleşmek üzere Atlanta’da teslim olmayı planlamasından bir gün önce gerçekleşti.
Bu arada sekiz tartışmacıdan altısı, Trump bir suçtan hüküm giymiş olsa bile aday olarak onu destekleyip desteklemeyecekleri sorusuna ellerini kaldırarak olumlu yanıt verdi. Bunlar Kuzey Dakota Valisi Doug Burgum, Ron DeSantis, Nikki Haley, Mike Pence, Vivek Ramaswamay ve Senatör Tim Scott idi.
Christie ve eski Arkansas Valisi Asa Hutchinson ise Trump’a destek vermeyi reddetti. Her ikisi de Trump’ın 2020 seçim kaybını tersine çevirme çabalarını şiddetle eleştiriyor.
Bu durum Cumhuriyetçi adaylar arasında Trump’ı en çok eleştiren Christie ile Trump’ın en ateşli savunucusu Ramaswamy arasında karşılıklı sert atışmaya yol açtı.
Ramaswamy’nin “Tanrı şahidim olsun ki, Donald Trump’ın intikam ve kin güdüsüyle hareket ettiğini iddia etmeniz ki eğer tüm kampanyanız tek bir adama karşı intikam ve kin üzerine kurulu olmasaydı çok daha inandırıcı olurdu” demesi üzerine Christie “Beni güldürüyorsun” diye karşılık verdi.
Anketler Cumhuriyetçilerin çoğunun 77 yaşındaki Trump’a yönelik suçlamaların siyasi amaçlı olduğunu düşündüğünü gösteriyor ve bu da durumu, rakipleri açısından içinden çıkılması zor bir hale getiriyor.
Bu ay açıklanan en son Reuters/Ipsos anketine göre Trump ülke genelinde Cumhuriyetçi oyların yüzde 47’sine sahipken DeSantis, temmuz ayına göre altı puanlık bir düşüşle yüzde 13’e geriledi.
Diğer adaylardan hiçbiri tek haneli rakamları aşamadı.