Fındığa ve çaya alternatif oldu: Kilosu bin 500 TL’den satılıyor – Son Dakika Ekonomi Haberleri

Doğu Karadeniz'deki fındık ve çay üreticilerinin alternatif ürünü saleptir. Trabzon'da son yıllarda salep üretimindeki artış olumlu sonuçlar doğurmuştur.

Kıyı bölgelerinden yüksek rakımlı tepelere kadar üretimi yapılabilen salep, yüksek verimi ve fiyatıyla ek gelir kaynağı olarak üreticileri sevindirdi. Türk devletinin verdiği izinlerle sertifikalı olarak üretilebilen salep, kentte 45 üreticiye ulaştı.

Tıbbi ve aromatik bitkilerden biri olan salep üretiminin her geçen gün arttığı Trabzon'da salep, Tarım ve Orman Bakanlığı onaylı 15 yıllık çiftlikte özel bir şirket tarafından üretiliyor.

“KÜÇÜK ÜRETİME BAŞLADIĞIMIZDA…”

Trabzon salep danışmanı İlyas Altun, salebin Gürcistan'da başlayan tarihinin Trabzon'a kadar uzandığını söyledi. Altun, “Salep dikme işi Gürcistan'a kadar uzanıyor. Oraya bizden önce geldi. Orada her şey bedava. İlk önce dağları sökerek başladık. Hikayemiz küçük bir prodüksiyona başladığımızda başladı.” Dedi.

Salep üretimine başlamak için toprak yapısının çok önemli olduğunu kaydeden Altun, şöyle konuştu: “Öncelikle buna odaklanıyoruz. Toprak ağırsa yumuşatmaya çalışıyoruz. İmkanı olan herkesin 10 kilo da olsa başlayıp üretmesini istiyoruz. Toprakta yaşayan ve kendi kendini üreten bir üründür. Bölgemiz buna çok uygun. Trabzon'da 45 üreticimizle tüm bölgelerde bunu deniyoruz. Artık kıyı bölgelerimizde de salep üretimi yapılıyor. Saleb'i sadece bir çiçek olarak görüyorlar. Ama altında kökünde altın var. Bugün 1.500 lira. Metrekare araziye ekiyorsunuz ve 3-4 bin lira para alıyorsunuz. 100 m2 bahçeniz varsa 20 hektar fındık bahçesine eşdeğerdir. 1 kişi çok kolay bir şekilde yapabilir. “Bu çok karlı bir iş” dedi.

Tüm üreticilerin salep yapmayı öğrenmesi gerektiğini vurgulayan Altun, şöyle konuştu:Patates toprağı dediğimiz kumlu toprağı tercih ediyoruz. Verimlilik yumuşak, kumlu topraklarda çok daha iyidir. Doğal olarak takviye sağlamak. En azından bir kez yapsınlar. Moria Gıda olarak tedarik ettiğimiz ürüne her üreticiye 10 yıl satın alma garantisi veriyoruz. Satacak bir şeyin yoksa, ekecek arazin varsa, para kazanıp kapıcılık yapmak istemiyorsan salep ekeceksin. Salebi herkes içer, dondurmanın vazgeçilmez malzemesidir, kozmetik ve ilaç sanayinde kullanılır. Kullanım alanları çoktur. Geçen yılın verilerine göre Türkiye'ye 1 milyon ton ithalat yapıyoruz. 2012 yılından bu yıla kadar 237 bin ton üretim yaptık. 12 yılda ürettiğimiz ürün. Kimse bilmiyor. Salep ağaçta mı, yer üstünde mi yoksa yer altında mı yetişiyor, kimse bilmiyor. “Bunu öğrenmemiz lazım.” dedi.

“BUGÜN 1.500 TL SATIŞ DİKTİĞİNİZ, 4.500 TL ALACAĞINIZ VE 1.500 TL DAHA DİKERSİNİZ.”

Salep üretimini kademeli olarak artıracaklarını vurgulayan Altun, şöyle konuştu: “Salep üretimi rakıma göre değişiyor. Daha düşük rakımlar daha erkendir. Kontenjanlar arası 1 ay sürer. Ege Bölgesi sıcak bir iklime sahip olduğundan şu anda kullanımdan kaldırılıyor. Açık, nemli koşullarımız olduğundan ve yüksek rakımda bitki diktiğimizden 1 ay gecikti. Bugün 1.500 liralık salep diktiniz, 4.500 lira alacaksınız, 1.500 lira daha dikeceksiniz. Gelecek yıl tekrar alacaksınız. Yani bu çok verimli ve karlı bir iş. 100 metrekarelik oda yaparsanız 400 bin lira kazanıyorsunuz. 1 dönüm yap 4 milyon kazan. Şu anda 15 dönüm araziye salep ekmiş durumdayız. Üretimimizi kademeli olarak artıracağız. Devlet desteği bekliyoruz. Şu anda bunu tamamen kendi çabalarımızla, kimsenin yardımı olmadan yapıyoruz” dedi.

“SALEP NEMİNİ SEVEN BİR ÜRÜNDÜR”

Üreticilerin salebi toprakta iken sattıklarını belirten Altun, şöyle konuştu: “Ürününüzü toprakta iken satınız. Çünkü ürünler eksik. Salep nemi seven bir üründür. Sulama ve nem eksikliği yaşamayacaksınız. Ben diktim, kuru toprağa bırakmadım. O hafta yağmur yağarsa gerek yok. Eğer kuru ise toprağı 2-3 günde bir sulayıp nemlendirmemiz gerekir. 2 yıldır çoğu üreticimiz üretim amaçlı ürün satın alıyor. Henüz kimse satmadı. Bugün 100 kilo alıp işe başlayan kişinin tarlasında 400 kilo ürün var. Bu yıl 400 kilo verecek. Bunu 3 ile çarparsak 1 tondan fazla alır. Yine 400 kilo dikecek. “Bugün 1 tonu 1,5 milyon lira ediyor” dedi.

“Fırsat bulursam bugün dövize, dolara yatırım yapmayacağım, SALEB’e yatırım yapacağım”

Altun, “Trabzon'un Karadeniz'de Samsun'dan sonra ikinci sırada olduğunu söyleyebiliriz” dedi. “Küçük ölçekte bile insanlar çabalıyor. Ürün pahalı olduğundan satın alınması biraz zordur. O parayı herkes ödeyip dikiş dikemez. Eğer bu kadar parayı ödeyemiyorsanız bu üründen 5-10 kilo alıp bir köşede kendiniz çoğaltıp bahçe oluşturacağınızı söyleyebilirler. Fırsat bulursam bugün dövize, dolara yatırım yapmayacağım, salebe yatırım yapacağım. Çünkü para toprağın altında. Orada 12 ay geçirdi. Eğer hiç çıkarmazsanız o salep 24 ay o toprakta kalır. Tekrar tekrar çalıyor. Salebi çıkarırsınız, anacın hasadını yaparsınız, ilk ektiğiniz fideyi toprağa ekersiniz ve ertesi yıl mahsulü tekrar hasat edersiniz. Ne fındığa ne de çaya benzediği için hamallık gerektirmez. “Salep yapan hamal değildir.” dedi.