Türkiye, 2023 yılında Avrupa’nın en çok kömür kullanan ülkesi olarak Almanya ve Polonya’yı geride bırakacak.
Çevre ve iklim düşünce kuruluşu Ember, Türkiye’nin Almanya’yı geride bırakarak 2024 yılına kadar Avrupa’nın en çok kömür yakan ülkesi olma yolunda ilerlediğini duyurdu.
Kuruluşun derlediği son verilere göre Türkiye, 2023 yılında kömürden 117,6 terawatt saat (TWh) elektrik üretti ve bunun sonucunda 118 milyon ton karbondioksit ve buna bağlı gazların emisyonu oluştu.
Böylece Türkiye bir yandan Avrupa’nın en büyük kömür yakıtlı elektrik üreticisi olan Almanya’nın 117,9 TWh’lik üretimini gerçekleştirirken, diğer yandan en büyük kömür yakıtlı elektrik üreticisi olan Polonya’nın 97 TWh’lik üretimini büyük ölçüde aştı. kömüre bağımlı. Avrupa’daki sistem.
Ember, Türkiye’nin elektrik üretiminde kömüre yönelmesinin temel nedenini, elektrik üreticilerinin yüksek enflasyon nedeniyle pahalı doğalgaz alımlarını azaltarak daha ucuz kömüre yönelmelerine bağlıyor.
Öte yandan hem Almanya hem de Polonya 2023 yılında kömür üretiminde yıllık önemli düşüşler kaydetti. İki ülke ayrıca elektrik üretiminde yenilenebilir enerji kullanımını artırma ve gelecekte kömür kullanımını azaltma sözü verdi.
Buna karşılık, 2023, Türkiye’de kömür yakıtlı elektrik üretiminde art arda ikinci yıllık artışa işaret ediyor ve en yüksek enflasyon oranlarından biriyle mücadele eden ülke olarak Türk elektrik üreticileri, diğer elektrik üretim biçimleri yerine düşük maliyetli kömürü tercih etmeye devam edecek gibi görünüyor. Dünyada.
Kömürün ulusal elektrik üretimindeki payı yüzde 37’ye yükseldi.
Elektrik üretmek için ağırlıklı olarak yakıt ithalatına bağımlı olan enerji üreticileri için, hızla artan faiz oranları ve zayıflayan para biriminin birleşimi, doğal gaz, özellikle de yüksek fiyatlı sıvılaştırılmış doğal gaz ithalatı (LNG) alımlarında yavaşlamaya yol açtı.
Küresel ticaret istihbarat firması Kpler’in sağladığı gemi takip verilerine göre, Türkiye’nin LNG ithalatı 2023’te 2022’ye göre yüzde 8,2 düşerek 2019’dan bu yana en düşük seviyesine geriledi.
Gaz ithalatındaki azalma sonucunda doğal gazdan elektrik üretimi 66 TWh’nin biraz üzerinde gerçekleşti ve elektrik üreticileri doğal gaz kullanımını son 4 yılın en düşük seviyesine indirmek zorunda kaldı.
Ember verilerine göre enerji şirketleri gaz açığını kapatmak için kömür santrallerindeki elektrik üretimini yıllık yüzde 3,5 artırarak yeni bir rekor kırarken, kömürün ulusal elektrik üretimindeki payını 2022’de yüzde 35,4 artırarak yüzde 37’ye çıkardı. .
Kömür ithalatında ne oldu?
Kpler verilerine göre, Türkiye’nin toplam kömür ithalatı yıl boyunca genel olarak sabit kalarak 39,3 milyon ton civarında gerçekleşti.
Ancak bu ithalatın yapısı, Ukrayna’nın işgali sonrasında 2022 yılında Avrupa Birliği üyesi ülkeler tarafından yaptırıma tabi tutulmasından bu yana enerji ihracatında oldukça indirimli fiyatlar sunduğu bilinen Rusya’ya yapılan alımlarda büyük bir kaymayı gösteriyor.
Kpler’e göre, Türkiye’nin geçen yıl Rusya’dan yaptığı toplam kömür ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 25 artarak 22,8 milyon tona ulaştı.
Rusya, Türkiye’nin kömür ihracatının da yüzde 58’ini gerçekleştiriyor. Bu oran 2022’de yüzde 46 iken 2018’de yüzde 20’nin altındaydı.
Rus kömürüne daha fazla yer açmak için, Türkiye’nin Kolombiya, Güney Afrika, Avustralya ve Kuzey Amerika’dan ithalatı geçen yıl düşerek ithalatçılara önemli miktarda tasarruf sağladı, ancak toplam kömür ithalatı hacmi genel olarak sabit kaldı.
2024 tahmini
Güneş ve rüzgar gibi yenilenebilir kaynaklardan elde edilen arz artmaya devam etse de, enerji şirketlerinin artan maliyetlerin baskısı altında kalması ve Rus kömürünün 2024 yılında da Türkiye’nin elektrik üretiminin temel dayanağı olmaya devam etmesi bekleniyor.
Almanya’da kömür üretimi istikrarlı kalırsa, Türkiye’nin bu yıl Avrupa’nın en büyük kömür yakıtlı elektrik üreticisi haline gelmesi ve devam eden enerji dönüşümü çabalarında yeni bir odak noktası haline gelmesi muhtemel.
